Niekiedy człowiek nie dopuszcza do siebie myśli, że pewnego rodzaju trudności mogą się zaczynać już od najmłodszych lat. Zagadnienia zawarte w tekście to inspiracja do zaobserwowania tego, czego wcześniej się nie widziało, i normalizowania szukania pomocy już u dzieci przedszkolnych, bo to właśnie dorośli – opiekunowie i nauczyciele mogą wesprzeć dziecko w bezbolesnej adaptacji do nowych etapów i przeciwdziałać zaburzeniom psychicznym maluchów.
Dział: Zdrowie psychiczne
Zaburzenia w obszarach komunikacji i nawiązywania relacji z innymi dziećmi są jednymi z charakterystycznych i najbardziej typowych objawów spektrum autyzmu. Trudności z wykorzystywaniem i rozumieniem komunikacji werbalnej, jak i niewerbalnej nie oznaczają jednak, że osoby z ASD nie mają potrzeby nawiązywania kontaktu z otoczeniem, wymiany myśli czy informowania o swoich potrzebach. Dzieci w spektrum autyzmu zazwyczaj nie potrafią tego robić, gdyż nie uczą się tak intuicyjnie, jak ich rówieśnicy.
Internet stanowi znaczący element naszego życia. Dostęp do niego umożliwiają nie tylko komputery, laptopy czy tablety, ale również smartfony, które użytkownicy mają stale przy sobie. Ze smartfonów korzysta dziś aż 42,7% dzieci w wieku 4–9 lat. Dla dzieci i osób młodych globalna sieć jest naturalnym środowiskiem funkcjonowania. Nie znają świata bez niej. Daje ona wiele możliwości, by się rozwijać. Korzystanie z cyberprzestrzeni może mieć jednak także negatywne konsekwencje.
Afirmacja wspierająca to dostosowane do indywidualnych potrzeb oraz możliwości każdej osoby narzędzie przydatne w pracy nad własnym rozwojem. Pozytywne stwierdzenia warto formułować samodzielnie, ale można też skorzystać z gotowych dobrych sentencji. Ważne, aby poszukiwać inspiracji wśród myśli, słów i działań mających konstruktywny charakter, kształtujących pozytywny obraz własnej osoby oraz wspierających poczucie dobrostanu.
Przedszkole to instytucja edukacyjna, w której prócz opieki nad dziećmi ma miejsce ich nauczanie i kształcenie. To tam uczniowie zdobywają wiedzę, umiejętności i kompetencje potrzebne do rozwoju intelektualnego, społecznego i emocjonalnego. I miejsce, w którym mogą otrzymać pomoc w przypadku kryzysu.
Codzienne funkcjonowanie dziecka w przedszkolu jest zależne nie tylko od poziomu zaspokojenia potrzeb fizjologicznych czy stopnia pobudzenia emocjonalnego. Podstawą wyznaczającą sposób, w jaki przedszkolak postrzega i interpretuje otaczającą go rzeczywistość, a ostatecznie podejmuje związane z nią aktywności, jest etap rozwoju poznawczego. W związku z tym, że właśnie w tym wieku mały człowiek pozostaje pod jednoczesnym wpływem wyobraźni, istniejących w rzeczywistości rzeczy, realizacji własnych pragnień oraz kontekstu społecznego, niezwykle istotne jest, aby był on stymulowany ku wzmacnianiu złożonych umiejętności intelektualnych. Ich rozwój ma duże znaczenie w radzeniu sobie z odróżnianiem rzeczywistości od fikcji, jak również w braniu pod uwagę znaczenia innych osób w danej sytuacji, co stanowi sedno osiągnięć w tym wieku.
Każde dziecko jest inne, każdy przedszkolak lubi co innego. Jednak dla wielu dzieci w wieku przedszkolnym konstruktywne radzenie sobie z trudnymi doświadczeniami oraz wywołanymi napięciami emocjonalnymi stanowi duże wyzwanie. Dlatego dobrze jest wiedzieć, co pomaga dziecku się wyciszyć, a co przeszkadza mu w uspokojeniu się. Nie ma uniwersalnej metody na wyciszenie, bowiem to, co służy jednemu dziecku, drugiemu może szkodzić, pogłębiając złe samopoczucie. Na pewno uważność na potrzeby dziecka, empatyczna postawa, bliska autentyczna relacja, wspierają dobrostan emocjonalny przedszkolaka.
Kiedy stajemy naprzeciwko kipiącego od emocji przedszkolaka albo niepotrafiącego opanować swojej potrzeby rozładowania napięć nastolatka, zastanawiamy się często, po czyjej stronie jest prawo do radykalnej reakcji – czy naszego podopiecznego, który przecież nie jest jeszcze do końca gotowy do tego, żeby radzić sobie z kryzysowymi sytuacjami, czy po naszej, bo czujemy się obrażani, upokarzani i traktowani jak worek treningowy do bicia. Prawda jest taka, że żadna ze stron nie ma prawa do tego, by obrażać i poniżać innych, a tym bardziej stosować wobec drugiej osoby przemocy. By sobie z tym radzić, warto skorzystać z narzędzi oraz metod działania, jakie oferuje Porozumienie bez Przemocy.
Często zdarza się, że umiejętności do adaptacji i radzenia sobie ze stresem są u dzieci przeceniane. Wychodzi się z założenia, że dziecko musi przeżyć odpowiedni „trening” społeczny, aby potem było silniejsze i bardziej wytrwałe w dorosłym życiu, które często nie bywa przyjazne. Wychodząc z takiego założenia, subtelne oznaki cierpienia dziecka bywają przez dorosłych ignorowane.
Nauczyciel, pracując każdego dnia z dziećmi i młodzieżą, potrzebuje dużej dawki energii do działania i podejmowania stojących przed nim wyzwań. Potrzeba ciągłej uważności na ucznia, poczucie odpowiedzialności za jego zdrowie i bezpieczeństwo oraz za kształtowanie jak najlepszej przestrzeni rozwojowej, powodują, że nauczyciele mogą czuć się przemęczeni, co z kolei może wpływać na spadek ich wewnętrznej motywacji, której przecież tak bardzo potrzebują nie tylko do codziennej pracy, ale również do tego, by swoim przykładem kształtować postawy uczniów.
Wielu z nas myśli o swoim życiu, jak o trwaniu w nieustannym kołowrotku. Ciągle w biegu, nieustannie pod górkę, niby aktywnie, ale kiedy spojrzymy na pokonany dystans, widzimy, że w gruncie rzeczy nie ruszyliśmy z miejsca.
"Doznania cielesne tworzą podstawę rozwoju dziecka od kołyski aż po osiągnięcie pełnej dojrzałości oraz autonomii"
(Levine,2017)