Wiek przedszkolny to czas, w którym następuje intensywny rozwój mowy, a w szczególności artykulacji. Dziecko, które kończy edukację przedszkolną i rozpoczyna szkolną przygodę, powinno posługiwać się słowami wszystkich kategorii leksykalnych, budować złożone zdania poprawne pod względem gramatycznym, a także realizować prawidłowo wszystkie głoski naszego języka. Poprawną wymowę należy traktować jako jeden z elementów dojrzałości szkolnej. Zaburzenia językowe i artykulacyjne mogą zakłócać proces nauki czytania i pisania, dlatego tak istotne jest, aby wspomagać rozwój mowy już od najwcześniejszych lat oraz interweniować w razie dostrzeżenia jakichkolwiek nieprawidłowości.
Autor: Monika Kalinowska
Psycholog dziecięcy. Pracuje w szkole z oddziałami integracyjnymi, wykorzystując metody z nurtu terapii skoncentrowanej na rozwiązaniach (w tym metody Kids’ Skills), Dialogu Motywującego oraz elementów terapii poznawczo-behawioralnej. Poza nią prowadzi terapię psychologiczną osób dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną oraz w spektrum autyzmu. Posiada doświadczenie w pracy nauczyciela współorganizującego kształcenie integracyjne.
W wieku przedszkolnym dziecko doświadcza wielu zmian. Dzięki doskonalącej się sprawności fizycznej, naturalnie rozwijającej się ciekawości oraz rodzącej się inicjatywie u małego człowieka w coraz większym stopniu kształtuje się pragnienie poznawania i zrozumienia świata. Zadawanie pytań, dociekanie istoty rzeczy, próba łączenia istniejących faktów z nabywaną wiedzą, chęć zgłębiania siebie i innych – wszystkie te cechy sprzyjają rozkwitowi wyobraźni, która zwłaszcza w wieku przedszkolnym, tworzy przestrzeń pełną przeróżnych fantazji i nieograniczonych możliwości.
Uczęszczanie do przedszkola jest czasem, kiedy dziecko przestaje przebywać jedynie w najmniejszej grupie społecznej, jaką jest rodzina, i zwraca się ku szerszemu światu zewnętrznemu. Sprzyja to obserwacji życia ludzi innych niż najbliżsi, jak również wychodzeniu z naturalnego dla tego wieku egocentryzmu i próbie brania pod uwagę innej perspektywy niż własna. Aby adekwatnie i skutecznie funkcjonować w świecie reguł, dziecko powinno intensywnie kształtować inteligencję społeczną, gdyż pomaga ona odnajdywać się w zawiłościach relacji międzyludzkich, jak również umożliwia zaznaczenie własnej odrębności i indywidualności w sposób nieraniący otoczenia.
Codzienne funkcjonowanie dziecka w przedszkolu jest zależne nie tylko od poziomu zaspokojenia potrzeb fizjologicznych czy stopnia pobudzenia emocjonalnego. Podstawą wyznaczającą sposób, w jaki przedszkolak postrzega i interpretuje otaczającą go rzeczywistość, a ostatecznie podejmuje związane z nią aktywności, jest etap rozwoju poznawczego. W związku z tym, że właśnie w tym wieku mały człowiek pozostaje pod jednoczesnym wpływem wyobraźni, istniejących w rzeczywistości rzeczy, realizacji własnych pragnień oraz kontekstu społecznego, niezwykle istotne jest, aby był on stymulowany ku wzmacnianiu złożonych umiejętności intelektualnych. Ich rozwój ma duże znaczenie w radzeniu sobie z odróżnianiem rzeczywistości od fikcji, jak również w braniu pod uwagę znaczenia innych osób w danej sytuacji, co stanowi sedno osiągnięć w tym wieku.