Staż pracy

Staż pracy a prawo pracy

Kodeks pracy nie definiuje pojęcia „staż pracy”, przyjmuje się jednak, iż jest to okres związany z pozostawaniem w pracowniczym stosunku pracy, który jest rozumiany szeroko – jako świadczenie pracy na podstawie umowy o pracę, powołania, mianowania, wyboru bądź spółdzielczej umowy o pracę. Drugim czynnikiem wpływającym na staż pracy jest upływ czasu, który jest niezależny od woli ludzi. Współistnienie dwóch wymienionych czynników wpływających na staż pracy – okresu zatrudnienia i upływu czasu – powoduje, że nie należy go, co do zasady, zrównywać z okresem faktycznego świadczenia pracy, rozmiaru zatrudnienia czy otrzymywania wynagrodzenia. Obok okresu zatrudnienia, który powinien być podstawą stażu pracy, przepisy prawa pracy przewidują również inne okresy pozostawania poza stosunkiem pracy, wliczane do stażu pracy, tzw. okresy zaliczalne. Okresy zaliczalne podlegają wliczeniu do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze na mocy przepisów szczególnych. Mają one zróżnicowany charakter, albowiem są wśród nich okresy powszechnie zaliczane do stażu pracy w zakresie wszelkich uprawnień pracowniczych (np. okres czynnej służby wojskowej, okres służby w policji) oraz te, które dolicza się w odniesieniu do konkretnego uprawnienia pracowniczego (np. uzależnianie wymiaru urlopu wypoczynkowego oraz nagrody jubileuszowej od stażu pracy). Zaliczenie okresu nieświadczenia pracy do jej stażu możliwe jest jedynie w przypadku wyraźnego przepisu ustawy. Przepisy powszechnie obowiązujące dotyczące zasad wyliczania stażu pracy mają zastosowanie głównie do pracodawców sfery budżetowej. Pracodawcy spoza sfery budżetowej powinni w wewnątrzzakładowych przepisach określić zasady obliczania stażu pracy, w tym okresy zaliczalne. Warto również podkreślić, iż w okres pozostawania poza stosunkiem pracy, wliczany do stażu p...