Autor: Marta Handzlik-Rosuł
Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Specjalizuje się w prawie oświatowym i prawie pracy. Praktykujący prawnik z wieloletnim doświadczeniem zawodowym i były pracownik Ministerstwa Edukacji Narodowej.
W szkołach dochodzi czasem do sytuacji, gdy nauczyciele zaniedbają swoje obowiązki. Jak w takim wypadku powinien postąpić dyrektor placówki?
Czas pracy nauczycieli uregulowany został w art. 42 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela w sposób całościowy i wyczerpujący. Z tego względu nie stosuje się w zakresie czasu pracy nauczycieli norm kodeksowych, których odpowiedniki znajdują się w treści Karty Nauczyciela. Kodeks pracy będzie mógł mieć natomiast zastosowanie np. w sytuacji przekroczenia tygodniowych norm czasu pracy (40 godzin) i konieczności wypłaty wynagrodzenia z tytułu godzin nadliczbowych, np. wynikających z opieki nad wycieczką, których Karta Nauczyciela nie przewiduje.
Jednym z najbardziej kluczowych przepisów w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela jest przepis art. 10, który reguluje kwestie związane z zatrudnianiem nauczycieli. Przepis ten wskazuje formy nawiązania stosunku pracy z nauczycielami, tj. mianowanie i umowa o pracę. W aktualnym stanie prawnym rodzaj nawiązania stosunku pracy uzależniony jest przede wszystkim od stopnia awansu zawodowego nauczyciela oraz posiadanych przez niego kwalifikacji.
Jednym z głównych zadań gmin jako organów prowadzących szkołę jest ustalenie sieci publicznych przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych w taki sposób, aby wszystkie dzieci pięcioletnie zamieszkałe na terenie gminy, a także dzieci spełniające obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolne oraz dzieci podlegające obowiązkowi szkolnemu, miały możliwość odpowiednio korzystania z wychowania przedszkolnego, spełnienia obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego oraz uczęszczania do szkół podstawowych.
Analiza poważnych przypadków (Serious Case Reviews, SCR), nazywana obecnie praktyką ochrony dzieci, jest niezwykle istotną częścią systemu ochrony małoletnich. Główną zasadą tego mechanizmu jest poprawa i usprawnienie protekcji dzieci oraz ich dobra poprzez wspieranie wśród praktyków i instytucji kultury uczenia się o tym, co wymaga zmian i jak to osiągnąć. Jak pokazuje przykład Wielkiej Brytanii, realizacja rekomendacji formułowanych po analizach prowadzi do poprawy funkcjonowania systemu ochrony, zmniejszając liczbę niebezpiecznych i tragicznych zdarzeń z udziałem dzieci i młodzieży.
Ustawa o ochronie małoletnich to projekt poselski stworzony przez wiceministra sprawiedliwości dr. Marcina Romanowskiego z udziałem ekspertów z zakresu ochrony dzieci przed krzywdzeniem. Akt prawny był przygotowywany przez wiele miesięcy. Tragiczna śmierć Kamila z Częstochowy, który zmarł w maju 2023 r. w wyniku doświadczonej przemocy (obrażeń, których doznał od swojego ojczyma) wywołała ogromne poruszenie społeczne, a w wyniku tego przyspieszenie prac nad projektem ustawy przez parlamentarzystów.
Przeprowadzenie remontu w przedszkolu zwykle poprzedzone jest dokonaniem przeglądu zarówno budynku placówki, jak i jej okolicy. Przegląd powinien być dokonywany co najmniej raz w roku (a czasami częściej), natomiast remont – wtedy, gdy jest to konieczne. O ile nie ma wątpliwości dotyczących tego, kto odpowiada za dokonywanie przeglądów w przedszkolu, o tyle kwestie tego, kto odpowiada za remont, budzą już różnego rodzaju wątpliwości.
Dnia 21 lutego 2023 r. weszła w życie nowelizacja Kodeksu pracy, na mocy której do ustawy dodane zostały przepisy regulujące możliwość badania przez pracodawców obecności alkoholu lub środków odurzających w organizmie pracownika.
Obecnie trwają prace nad nowelizacją ustawy o sporach zbiorowych. Autorzy projektu zwracają uwagę, że ponadtrzydziestoletni okres obowiązywania ustawy wskazuje na potrzebę zmiany jej przepisów. Jakie zmiany są planowane i jakie konsekwencje będą one miały w edukacji?
Od dnia 18 listopada 2022 r. obowiązują nowe przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego oraz postępowania uzupełniającego do publicznych przedszkoli, szkół, placówek i centrów. Szczegółowe zasady mają za zadanie gwarantować przejrzyste postępowanie rekrutacyjne do przedszkoli, uwzględniając, że wychowaniem przedszkolnym jest objęte dziecko od początku roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym kończy 3 lata, do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym kończy 7 lat, co wynika z przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2021 r., poz. 1082).
Nauczyciele, oprócz wynagrodzenia zasadniczego, mają prawo do szeregu dodatków, nagród i innych świadczeń ze stosunku pracy. Niniejsze opracowanie wskazuje, o jakie świadczenia chodzi i jakie są zasady ich przyznawania.