Zgodnie z przepisami, które weszły w życie 1 września 2024 r. nauczyciel, który nabędzie prawo do emerytury stażowej, nawet gdy nie będzie chciał na nią przejść, nie będzie mógł skorzystać z urlopu dla poratowania zdrowia.
Autor: Michał Łyszczarz
ekspert prawa oświatowego i samorządu terytorialnego. Współautor komentarzy do ustawy o systemie oświaty oraz szeregu publikacji z zakresu prawa oświatowego i samorządowego. Wieloletni pracownik Wydziału Nadzoru Prawnego Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego.Obecnie zatrudniony w Wydziale Oświaty Urzędu Miejskiego w Dąbrowie Górniczej.
Koncepcja funkcjonowania jednostki oświatowej jest jednym z dokumentów wymaganych od kandydata przystępującego do konkursu na stanowisko dyrektora przedszkola.
Z dniem 31 sierpnia 2019 r. przestał obowiązywać art. 220 ust. 1 pkt 1 ustawy Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe, zgodnie z którym przepisy dotyczące przeniesienia dotyczyły również nauczycieli zatrudnionych na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. W okresie obowiązywania tej regulacji instytucja przeniesienia mogła zatem być stosowana zarówno do nauczycieli zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, jak i tych zatrudnionych na podstawie aktu mianowania. Z uwagi jednak na zakończenie obowiązywania przywołanej regulacji aktualny stan prawny przewiduje, że instytucja przeniesienia ma zastosowanie wyłącznie do nauczycieli zatrudnionych na podstawie mianowania.
Przewidziane w art. 88 Karty Nauczyciela prawo do emerytury bez względu na wiek, czyli emerytury stażowej dla nauczycieli, praktycznie wygasło z końcem 2008 r., bowiem od tego momentu żaden kolejny nauczyciel nie mógł już nabyć prawa do tej emerytury. Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw przywraca jednak prawo nauczycieli do emerytury bez względu na wiek.
Objęcie stanowiska dyrektora, zgodnie z zasadą wynikającą z art. 63 ust. 21 ustawy Prawo oświatowe, następuje z dniem 1 września, czyli z początkiem roku szkolnego. Nawet w przypadku, gdyby objęcie to nastąpiło wcześniej czy też później, choćby w wyniku odwołania dotychczasowego dyrektora, regułą jest objęcie stanowiska w ciągu roku kalendarzowego. Ma to istotne znaczenie z punktu widzenia finansów jednostki, bowiem placówki oświatowe prowadzone przez samorząd są jednostkami budżetowymi, zgodnie z art. 4 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych.
Zgodnie z art. 31 ust. 1 ustawy Prawo oświatowe wychowanie przedszkolne obejmuje dzieci od początku roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 3 lata, do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat. Przepis ten jest podstawową regulacją określającą ramy wychowania przedszkolnego, poprzez określenie wieku, w którym dziecko może uczęszczać do przedszkola. Regulacja ta dotyczy jednak nie tyle obowiązku, co prawa dzieci do korzystania z oferty przedszkoli.
Utworzono zespół do spraw analizy dokumentacji, przeprowadza się analizę ryzyka, a każdy dokument przedszkolny jest oceniany przede wszystkim pod kątem jego zgodności z prawem, ale również przydatności, jeżeli konkretna podstawa prawna do przyjęcia danego dokumentu nie może być wskazana, choć z różnych przyczyn warto go pozostawić w obrocie prawnym. Pierwszym pytaniem, jakie można sobie postawić, jest pytanie o to, jaka właściwie dokumentacja w danej placówce funkcjonuje. Jak to ustalić?
Analiza możliwości realizacji każdego celu postawionego przed jednostką i wyznaczonego w ramach procedury kontroli zarządczej musi uwzględniać analizę ryzyka, czyli zagrożeń, które mogą spowodować, że cel nie zostanie zrealizowany. W przypadku chęci ograniczenia dokumentacji przedszkolnej w jednostkach organizacyjnych systemu oświaty również można wskazać czynniki, których wystąpienie spowoduje, że likwidacja konkretnej dokumentacji nie będzie możliwa.
Ministerstwo Edukacji i Nauki skierowało do dyrektorów szkół, przedszkoli i placówek pismo nr DKO-WNP.4 092 108.2021.EL, w którym zwróciło uwagę, iż podjęło działania ukierunkowane na „odbiurokratyzowanie” szkół i placówek.
Likwidacja szkoły czy przedszkola jest czynnością skomplikowaną, której nie da się przeprowadzić z dnia na dzień. Zarówno w przypadku placówek publicznych, prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego (JST), jak i w przypadku placówek niepublicznych, prowadzonych przez inne niż JST osoby prawne lub osoby fizyczne, likwidacja wymaga wykonania kilku niezbędnych czynności, a ustawa Prawo oświatowe nakazuje, aby dokonywały się one z odpowiednim wyprzedzeniem, zanim nastąpi faktyczne zakończenie działalności przedszkola.
Aby przeanalizować, na jakich zasadach przebiega przekształcenie przedszkola, należy przede wszystkim ustalić, co kryje się pod tym określeniem, jakie przepisy odnoszą się do tej procedury oraz kiedy zmiany wprowadzone w przedszkolu nie powodują jej przekształcenia.
Koncepcja funkcjonowania jednostki oświatowej jest jednym z dokumentów wymaganych od kandydata przystępującego do konkursu na stanowisko dyrektora przedszkola.