Trening umiejętności społecznych w pracy pedagoga

TUS nastawiony jest na kompleksowe oddziaływanie na młodego człowieka celem kształtowania jego osobowości; skupia się na wzmacnianiu ich dobrych stron i walce z przyczynami podejmowania zachowań ryzykownych. Trening taki pokazuje młodzieży, w jaki sposób nawiązywać i budować wartościowe relacje z otoczeniem, rozwijać takie wartości, jak: empatia, autentyczność, otwartość na innych czy wyrażanie swoich uczuć i myśli.

Zajęcia TUS rozłożone są w czasie, co sprzyja możliwości przemyślenia przez młodzież kolejnych zagadnień oraz wyciągnięcia z nich właściwych wniosków. Aby prowadzić zajęcia treningu umiejętności społecznych, nie trzeba być psychologiem – zwykle kurs prowadzi pedagog, terapeuta pedagogiczny lub trener. Najistotniejszą rolę odgrywają kompetencje osobiste, które jednak nie są ujęte w konkretnym dokumencie regulującym pracę osoby prowadzącej TUS. Aby być dobrym trenerem umiejętności społecznych, warto swoją wiedzę czerpać z różnych źródeł, zwracając uwagę na doświadczenie osób i instytucji, gdzie się szkolimy. Spojrzenie na problematykę kształtowania umiejętności społecznych z szerokiej perspektywy pozwala nabyć trenerowi kompetencje rozwiązywania różnorakich problemów natury społecznej swych podopiecznych. Choć prowadzenie zajęć nie wymaga konkretnych kwalifikacji, bardzo cenne są kursy, których ukończenie daje trenerowi certyfikat. Trening umiejętności społecznych jest zbiorem gotowych rozwiązań, które możemy wykorzystać podczas pracy z uczniami. Nie oznacza to jednak, że sami nie możemy opracować narzędzi, które pozwolą nam rozwijać umiejętności społeczne ucznia poza formą treningu. Innymi słowy można rzec, że pedagog może i powinien rozwijać kompetencje społeczne uczniów niezależnie od formy pracy, jaką wybierze. 

Skuteczność pracy z młodzieżą uzależniona jest od dbałości o kilka elementów, których połączenie owocuje sukcesem. Przede wszystkim należy zadbać o bezpieczeństwo młodzieży zarówno w wymiarze fizycznym, jak i psychicznym. Oznacza to zapewnienie właściwych warunków do pracy nad sobą, niekrytykowanie, nieocenianie czyichś zachowań czy uczuć. Atmosfera jest niezwykle istotnym czynnikiem wspomagającym trening umiejętności społecznych. Inne ważne zasady, jakich należy przestrzegać, to prawo uczestników do dyskrecji oraz wyrażania własnego zdania i poglądów, rozwiązywanie powstałych konfliktów i sytuacji spornych niezwłocznie – w momencie, kiedy się pojawiają, oraz regularność i punktualność. Powyższe zasady obowiązują zarówno uczestników, jak i prowadzącego, który oprócz tego powinien cechować się wysoką wrażliwością, empatią względem młodzieży, zaangażowaniem, a także powinien być dobrym obserwatorem grupy, którą traktuje po partnersku i sprawiedliwie. Podopieczni trenera powinni mieć poczucie, że są ważni, a ich problemy czy wątpliwością są dla niego sprawą priorytetową. Istotne jest, by prowadząc zajęcia TUS, wykorzystywać wiedzę i doświadczenie pedagogiczne. Dzieci powinny przede wszystkim trenować, czyli ćwiczyć w praktyce różne sytuacje, z którymi mogą zetknąć się w życiu realnym. Podczas każdych zajęć z młodzieżą liczy się umiejętność dostosowania treści do aktualnie panującej atmosfery i elastyczność polegająca na właściwym doborze rodzaju zajęć do specyfiki grupy. Pracę prowadzącemu ułatwia umiejętność rozpoznawania, kiedy uczestnicy mają jakiś problem, który uniemożliwia właściwe zrealizowanie założonych zagadnień, czyli bezpośrednia głęboka obserwacja postaw i zachowań oraz odpowiednia reakcja na nie. 

W wymagającej tego sytuacji warto zmieni...