Sposób oddychania i jego wpływ na rozwój mowy

Schorzenia laryngologiczne, coraz liczniej występujące alergie, problemy z napięciem mięśniowym skutkują często utrwaleniem ustnego toru oddechowego, co w prostej linii prowadzi do wad zgryzu, zmian w obrębie twarzoczaszki, wad wymowy i wielu innych dalekosiężnych konsekwencji, które nierzadko trudno nam powiązać właśnie z niewłaściwym sposobem oddychania. 

Myśląc o wspieraniu rozwoju językowego u dzieci w wieku przedszkolnym, nie wolno zapominać o bazowych funkcjach leżących u podłoża procesów percepcji i ekspresji mowy. Jedną z takich fundamentalnych sprawności jest właśnie oddychanie. 

Kiedy mówimy o dobrym oddechu? Czym objawia się nieprawidłowy sposób oddychania? Jakie są jego przyczyny i konsekwencje dla rozwoju dziecka? Czy obszar związany z oddychaniem może być polem do działania dla nauczyciela w przedszkolu? 

Co to znaczy prawidłowo oddychać?

Zdrowy oddech jest cichy, miarowy i spokojny, nie powoduje żadnych napięć w obrębie ciała. Prawidłowy tor oddechowy odbywa się przy zamkniętych ustach, a powietrze jest pobierane nosem. Taki sposób oddychania ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego wzrostu szczęki, żuchwy, właściwej pozycji spoczynkowej języka oraz kształtowania normatywnej artykulacji. 

Nos spełnia jednak jeszcze wiele innych funkcji w procesie oddychania. Po pierwsze, filtruje powietrze, zanim trafi ono do płuc, oczyszczając je z zanieczyszczeń. Po drugie, nawilża oraz podnosi temperaturę wdychanego powietrza, co zmniejsza prawdopodobieństwo ochłodzenia i zwężenia dróg oddechowych. Oddychanie nosem umożliwia również pobieranie odpowiedniej do potrzeb organizmu ilości powietrza. Zbyt duża objętość wdychanego powietrza wpływa bowiem bardzo niekorzystnie na ogólne funkcjonowanie zarówno dziecka, jak i osoby dorosłej. Nozdrza stanowią węższe przejście dla powietrza niż usta, dzięki czemu zmniejsza się ilość pobieranego powietrza. 

Dlaczego w przypadku oddychania mniej znaczy lepiej? Szeroko na ten temat pisze prof. K. Bu...