Sytuacja dyrektora placówki a konflikty pomiędzy rodzicami dziecka

Władza rodzicielska a reprezentacja dziecka

Autor wielokrotnie spotyka się z pytaniami, czy przedszkole/szkoła (względnie inna jednostka oświatowa) może wymagać podpisu obojga rodziców na dokumentach dotyczących spraw fundamentalnych, np. wniosek o przyjęcie dziecka do przedszkola/szkoły, wniosek o skreślenie dziecka z listy uczniów (np. przy zmianie placówki), czy dokumentach dotyczących spraw bieżących, np. upoważnienie do odbierania dziecka przez inną osobę niż rodzic (np. babcia, dziadek), zgoda na udział w wycieczce czy innym wyjściu z przedszkola/szkoły, udział w imprezie, zgoda na publikację wizerunku dziecka etc. Czasami przedszkola i szkoły udostępniają rodzicom własne formularze dokumentów z wyraźnie zaznaczonym miejscem na podpis obojga rodziców. Czy wymaganie – pod rygorem odmowy – złożenia zgodnego oświadczenie (np. wyrażenia zgody na wycieczkę) jest prawidłowe?
Aby odpowiedzieć na zadane pytanie, należy sięgnąć przede wszystkim do przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (w skrócie k.r.o.). Każdemu z rodziców przysługuje władza rodzicielska, która obejmuje prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka (art. 93 ust. 1 oraz art. 95 § 1 k.r.o.). Każde z rodziców jest uprawnione i zobowiązane do wykonywania władzy rodzicielskiej. W sprawach istotnych dla dziecka rodzice decydują wspólnie, a jeżeli nie potrafią dojść do porozumienia, rozstrzygnięcie podejmuje sąd opiekuńczy (art. 97 k.r.o.).
Zatrzymać się trzeba przy budzących najwięcej wątpliwości „sprawach istotnych dla dziecka”. Brak jest ustawowej definicji „spraw istotnych” czy katalogu spraw, które uważa się za „istotne”. Zazwyczaj ocena ta zależy od konkretnych okoliczności sprawy, niemniej w kontekście funkcjonowania dziecka w jednostce oświatowej są to sprawy o decydującym znaczeniu dla edukacji dziecka (choć nie tylko). Będzie to np. wybór przedszkola/szkoły, kierunku edukacji (np. klasa sportowa, szkoła o profilu artystycznym), wybory dotyczące religii (zgoda na udział dziecka w zajęciach z religii), sprawy dotyczące dzieck...