Jak wskazują psycholodzy, tożsamo z poszkodowanymi, w kręgu różnych zagrożeń staje także „mały agresor”. Prezentowane przez niego zachowania są bowiem często powodem:
- odrzucenia go przez otoczenie społeczne i rówieśników,
- niskiego rozwoju umiejętności interpersonalnych i społecznych,
- zaniżonego obrazu własnej wartości,
- problemów z tożsamością i identyfikacją.
Sytuacje, w których dochodzi do przemocy ze strony dziecka, są z pewnością sytuacjami kryzysowymi.
Zachowania agresywne stanowią zazwyczaj tylko zewnętrzny przejaw poważnych problemów dziecka: nerwicy lękowej, poczucia odrzucenia i niskiej wartości, frustracji, potrzeby kontaktu społecznego, zahamowania lub nadpobudliwości psychoruchowej, poczucia zagubienia, braku bezpieczeństwa i niezaspokojenia potrzeby miłości, permanentnego poczucia winy i braku nadziei. Dziecko agresywne to także często ofiara przemocy domowej (Obuchowska I., 1989), istota pełna lęku, osamotniona w swoim poczuciu krzywdy, znerwicowana, „pomniejszona”, dla której jedyną znaną formą zaspokojenia wielu potrzeb jest właśnie agresja (por. Prokopek M., 1991; Ranschburg J., 1993; Grochulska J., 1993; Matczak A., 1992, 1992a).
W przedszkolu proces wychowania, jakiemu zostają poddane dzieci, powinien być usystematyzowany, z określonymi celami i zadaniami, opracowany przy udziale specjalistów i zaopiniowany przez rodziców. W jak najszerszym zakresie musi uwzględniać potrzeby i specyficzne cechy rozwojowe dziec...