Warto pamiętać, że pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku.
Wyróżnia się trzy rodzaje badań lekarskich, którym w określonych warunkach muszą być poddawani wszyscy zatrudnieni pracownicy, tj.:
- badania wstępne – przeprowadzane w momencie przyjęcia pracownika do pracy,
- badania okresowe – którym podlega każdy pracownik niezależnie od rodzaju wykonywanej pracy i warunków, w jakich praca jest wykonywana, częstotliwość badań okresowych ustala lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne, biorąc pod uwagę rodzaj i warunki wykonywanej pracy oraz stan zdrowia pracownika,
- badania kontrolne – którym podlega każdy pracownik po niezdolności do pracy spowodowanej chorobą trwającą dłużej niż 30 dni, w momencie stawienia się pracownika do pracy po zakończonej chorobie i zgłoszenia gotowości do wykonywania pracy pracodawca obowiązany jest wystawić mu skierowanie na przeprowadzenie badania kontrolnego.
Dodatkowo nauczyciele mogą być kierowani na badania kontrolne w przypadkach wymienionych w Karcie Nauczyciela (o czym będzie mowa w dalszej części artykułu).
Badania wstępne
Badania wstępne mają na celu stwierdzenie braku przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Obowiązek kierowania na badania wstępne może dotyczyć zarówno osób kandydujących do pracy, jak i już zatrudnionych. Zgodnie z art. 229 k.p. wstępnym badaniom lekarskim podlegają:
- osoby przyjmowane do pracy;
- pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy i inni pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe.
Wstępnym badaniom lekarskim nie podlegają osoby:
- przyjmowane ponownie do pracy u tego samego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy z tym pracodawcą;
- przyjmowane do pracy u innego pracodawcy na dane stanowisko w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy, jeżeli przedstawią pracodawcy aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie, a pracodawca ten stwierdzi, że warunki te odpowiadają warunkom występującym na danym stanowisku pracy, z wyłączeniem osób przyjmowanych do wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych.
Zlecanie wykonywania badań profilaktycznych w czasie wolnym od pracy, jeżeli jest możliwe wykonanie ich w godzinach pracy, narusza przepisy prawa pracy.
Warto podkreślić, że przepisy uprawniają pracodawcę do oceny tego, czy warunki pracy na stanowisku, na które przyjmuje nowego pracownika, są analogiczne do tych, w których pracował on u poprzedniego pracodawcy. Jeśli chodzi o nauczycieli,
zapewne nie będzie z tym problemu, chyba że nauczyciel, który ma być zatrudniony w danej placówce, w poprzedniej wykonywał zupełnie inne zadania (co raczej się nie zdarza).
Jeżeli wstępne badania odbywają się przed przyjęciem pracownika do pracy, to w konsekwencji odbywają się one poza czasem pracy. Pracodawca nie ma również obowiązku zwrotu kandydatowi na pracownika kosztów w razie przejazdu na te badania do innej miejscowości.
Badania profilaktyczne
Podstawę przeprowadzenia badania profilaktycznego pracownika stanowi skierowanie wydane przez pracodawcę. Warto w tym miejscu podkreślić, że zlecanie wykonywania badań profilaktycznych w czasie wolnym od pracy, jeżeli jest moż...