Pozafinansowe docenianie nauczycieli jako element polityki kadrowej dyrektora przedszkola. Efektywne sposoby na motywowanie i nagradzanie pracowników

Gdy mówi się o metodach zachęcania ludzi do pracy, pierwszym skojarzeniem jest zazwyczaj płacowe motywowanie pracowników. Wysoka pensja, a także różnego typu premie i dodatki bezsprzecznie mają ogromne znaczenie dla poczucia satysfakcji i efektywnego wykonywania obowiązków służbowych. Okazuje się jednak, że pieniądze to nie wszystko. Równie istotne jest pozafinansowe motywowanie pracowników, które może być realizowane na rozmaite sposoby. Dlatego systemy motywacyjne powinny oferować szeroką gamę rozwiązań dostosowanych do różnych potrzeb pracowniczych. Należy dążyć do tego, aby proces motywowania pracowników przebiegał w sposób sprawny i przyczyniał się do prawidłowej realizacji zadań i celów danej organizacji. Ważnym elementem skutecznego motywowania pracowników w organizacji jest docenianie ich dokonań i to w różny sposób. Nie chodzi tu jedynie o finansową gratyfikację, ale również o pochwały, a zwłaszcza wyróżnienia. Przełożony powinien zauważać starania swoich podwładnych i zwracać uwagę na ich profesjonalizm i sukcesy. Taki sposób motywowania pracowników wpływa pozytywnie na cały zespół. Motywacja pozafinansowa to nagradzanie pracowników za dobrą pracę poprzez zapewnienie im poczucia pewności, że są częścią całej firmy i nie można się bez nich obejść oraz zagwarantowanie stabilności zatrudnienia i dobrej atmosfery pracy. Narzędzie motywacji pozafinansowej to przede wszystkim elementy mające silnie motywujący charakter, ale bezpośrednio nieprzeliczalne na pieniądze. Odwołują się one do bardziej złożonych potrzeb człowieka, takich jak: potrzeba osiągnięć, przynależności czy też uznania[1]. Należy zatem uznać, że docenianie dokonań pracowników stanowi bardzo istotny element nie tylko procesu motywacyjnego, ale również procesu zarządzania zasobami ludzkimi, jakim jest model kapitału ludzkiego. W literaturze przedmiotu docenianie pracowników definiowane jest również jako wyrażanie uznania. Należy jednak zauważyć, że istnieje istotna różnica pomiędzy pochwałą a wyrażeniem uznania. Pochwała może być ustna lub pisemna, natomiast wyrażenie uznania może (a nawet powinno) przyjąć formę dyplomu, medalu, odznaki, pucharu lub innego materialnego dowodu, którym pracownik może się szczycić przed światem zewnętrznym i który pośrednio nobilituje pracownika w oczach odwiedzających go osób trzecich. W niniejszym materiale skoncentrujemy się na takiej właśnie formie wyrażania uznania nauczycielom. 

Wyrażanie uznania pracownikom

Należy zauważyć, że w wymiarze indywidualnym przyznane wyróżnienie w sposób pozytywny modyfikuje ludzkie zachowania poprzez polepszenie jego sytuacji bądź usunięcie przeszkody. Jednocześnie wypełnia ono wiele funkcji: umacnia wiarę człowieka we własne możliwości, realizuje potrzebę uznania i sukcesu, zachęca do podejmowania zadań trudniejszych, dostarcza uczucia radości i dobrego samopoczucia, wzmacnia więzi z innymi nagrodzonymi oraz wpływa dodatnio na osoby będące świadkami odznaczania[2]. Odpowiednio prowadzona polityka odznaczeniowa posiada ogromne znaczenie w procesie zarządzania zasobami ludzkimi, a odpowiednio prowadzona polityka nagradzania może wpływać na zachowania tak pracownicze, jak i społeczne. Obie są bardzo ważnym elementem w procesie zarządzania, a dokładnie w procesie prowadzenia polityki kadrowej w przedszkolu. Odznaczenia mają również wymiar nagrody specjalnej, są pożądanym przez wielu dobrem, o które warto zabiegać, stąd też konieczne stało się doprecyzowanie obiektywnych kryteriów ich przyznawania. Warunki te zostały doprecyzowane na poziomie aktów normatywnych różnej rangi. Obecnie możliwość przyznawania nagród i odznaczeń za niezwykłe zalety umysłu i charakteru przewidują przepisy Karty Nauczyciela, zwłaszcza te określone w jej Rozdziale 6. Jednak problematyka honorowania odznaczeniami jest dużo bardziej skomplikowana i jej materia wychodzi zdecydowanie poza ten akt normatywny[3]. Obecnie w naszej rzeczywistości funkcjonuje kilkadziesiąt medali i odznaczeń, które może otrzymać nauczyciel, przy czym najczęściej przyznawane jest resortowe odznaczenie – Medal Komisji Edukacji Narodowej. Jest to najwyższe resortowe odznaczenie, jakie może otrzymać nauczyciel w Polsce. Ponadto nauczycielom mogą być nada...