O wspieraniu dziecka i wadze komunikacji

Ostatnio dużo się mówi o rodzicielstwie bliskości. Czy mogłaby Pani przybliżyć główne założenia tej  filozofii?

Za każdym razem jest to dla mnie trudne pytanie. Myślę, że najważniejszą rzeczą w rozwoju dziecka jest relacja. Dziecko, rozwijając się, jest w stałych relacjach z innymi ludźmi. Rozwój malucha jest więc zależny od jakości kontaktów międzyludzkich. Dzięki nim dziecko uczy się różnych rzeczy, nie tylko w obszarze kompetencji i wiedzy. Dotyczy to również 
wielu umiejętności społecznych i najważniejsze – bycia z kimś w relacji oraz radzenia sobie z własnymi emocjami. Druga kwestia, która jest dla mnie ważna, to fakt, że rodzicielstwo bliskości kojarzy mi się z podmiotowym podejściem do dziecka i szacunkiem. Nawiązuje to do zasady: „Nie rób drugiemu, co tobie niemiłe”, czyli traktowanie swojej pociechy w taki sposób, w jaki sami byśmy chcieli być traktowani. Rodzic powinien szanować indywidualność i odrębność dziecka, nie realizować poprzez nie własnych ambicji i po prostu wspierać je w rozwoju.

Jak ocenia Pani zasady panujące w polskich przedszkolach? Co przede wszystkim zmieniło się na przestrzeni lat?

Mam poczucie, że przedszkola są takie, jak ludzie, którzy w nich pracują, a z tym jest bardzo różnie. Jest mi trudno to generalizować. Spotkałam takie placówki, w których od 20 lat nic się nie zmieniło, i też takie, w których bardzo dużo rzeczy się działo. Jeżeli chodzi o sam czynnik ludzki, to nie jest tak, że ludzie szanujący i wspierający dzieci pojawili się ostatnio, na przestrzeni kilku lat. Oczywiście istnieli wcześniej. W związku z tym mam wrażenie, że istnieją dwa trendy. Pierwszy propaguje pogląd, by zwiększać szacunek do dziecka, poszanowanie dla jego granic i rozumienie jego perspektywy. Miejsc z takim podejściem jest coraz więcej, zmieniają się lub tworzą nowe. Jednak zauważyłam, że podczas ostatnich kilku lat, niestety, zmniejszyła się przestrzeń na swobodną zabawę czy spędzanie czasu na świeżym powietrzu, a zwiększyło się miejsce na bardziej akademickie czynno...