Czym jest wypalenie zawodowe? Czy są jakieś charakterystyczne syndromy tego schorzenia?
Generalnie wypalenie zawodowe to stan psychologiczny, związany z pracą, a konkretnie z doświadczaniem obciążeń w miejscu pracy. Zjawisko to zaczęto opisywać w latach 70. XX w.
Wypalenie zawodowe charakteryzuje występowanie trzech czynników. Przede wszystkim, człowiek jest wyczerpany emocjonalnie, co objawia się rozmaitymi zaburzeniami somatycznymi, np. problemami ze snem, ciągłym napięciem, poczuciem, że jest się na skraju wytrzymałości nerwowej.
Drugi czynnik to obniżone poczucie osiągnięć – i to jest sytuacja, w której ktoś zaczyna źle myśleć o sobie i swojej pracy. Z ust takiej osoby można usłyszeć: „To, co robię, jest bez sensu”, „Znajduję się w niewłaściwym miejscu”, „Nie nadaję się do tego”. Ma ona poczucie, że powinna robić coś innego, a obecna praca służy jedynie zarabianiu pieniędzy.
Ostatni czynnik to depersonalizacja, obecnie nazywana też cynizmem według koncepcji Krystyny Maślarz – jest to sytuacja, w której to, jak pracownik się czuje, zaczyna się przenosić na jego sposób traktowania podopiecznych, czyli w przypadku nauczycieli – na uczniów. Taki nauczyciel może nie angażować się w pracę, być agresywny, a nawet cyniczny w relacjach z uczniami.
Czy wypalenie zawodowe dotyka przedstawicieli wszystkich zawodów?
Generalnie o wypaleniu zawodowym najczęściej mówi się w kontekście zawodów, które wymagają od pracownika działania na rzecz innych ludzi – czy będzie to pacjent w przypadku lekarza, czy uczeń w przypadku nauczyciela. Takich zawodów dotyczyły też pierwsze badania tego zjawiska. Obecnie coraz częściej mówi si...