Wypalenie zawodowe nauczycieli

Czym jest syndrom wypalenia zawodowego?

Syndrom wypalenia zawodowego to poczucie braku energii, przy czym odczuwane jest zmęczenie fizyczne oraz poznawcze. Można więc powiedzieć, że jest to takie poczucie fizycznego, poznawczego i emocjonalnego braku energii. Efektem tego jest dramatyczny spadek motywacji do pracy u takiego pracownika.

Jakie, poza już wspomnianymi, są symptomy wypalenia zawodowego u nauczycieli?

Myślę, że wypalenie zawodowe działa uniwersalnie, niezależnie od grupy zawodowej. Natomiast gdyby się zastanowić, jakie są jego objawy u nauczycieli, to przede wszystkim jest to uczucie niezwykłego wyczerpania wykonywaną pracą. Ważnym objawem jest także pewnego rodzaju dystansowanie się i oddalanie od pracy. Niektórzy nawet nazywają to cynizmem, ale w rzeczywistości polega to na tym, że zawodowe sprawy dotyczące uczniów czy kolegów z pracy stają się takiej osobie coraz bardziej obojętne. Jest ona znużona i nie ma ochoty się w nie zagłębiać. Do głównych symptomów wypalenia należy więc z jednej strony brak sił fizycznych i emocjonalnych, a z drugiej strony takie depersonalizowanie wszystkiego.

Wypalenie zawodowe jest pewnym procesem, nie przychodzi to nagle, tylko jest skutkiem pewnych wydarzeń i sytuacji. Jakie są fazy tego procesu?

Czy w ogóle są fazy, to jest kwestia dyskusyjna, bo nie wszyscy się z tym zgadzają. Generalnie praca powoduje zmęczenie. Jeśli jednak jest tak, że zmęczenie pracą się nasila i te okresy są coraz dłuższe, to w końcu zostaje samo zmęczenie i to jest ten moment, w którym okazuje się, że jest to wypalenie zawodowe. W przypadku nauczyciela można to zauważyć wtedy, gdy wraca on z ferii albo z wakacji i czuje głęboką niechęć do spraw, które dotyczą przedszkola. Wtedy oznacza to, że wypalenie zawodowe rozwinęło się w pełnej formie. Myślę, że tutaj nie należy mówić o fazach, ale o takim stopniowym narastaniu tych dwóch symptomów – braku energii zawodowej w odniesieniu do tego, co osoba powinna zrobić jako nauczyciel i coraz większym dystansowaniu się od pracy i myśleniu: „mnie to właściwie nie interesuje”, „nie obchodzi mnie to”, „ci uczniowie mnie nie obchodzą”.

Jak więc odróżnić początek wypalenia zawodowego od zwykłego zmęczenia?

Początek wypalenia zawodowego nie tak łatwo jest odróżnić od zwykłego przemęczenia, bo są to takie narastające momenty, kiedy osoba czuje się bardzo w...